Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ στη Γερμανία δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Έχει ιστορία 2000 χρόνων.
Ο ιστορικός Τάκιτος έγραψε ότι «τα Γερμανικά φύλα μπορούν να νικηθούν μάλλον με το κρασί, παρά με το όπλο».
Στη Γερμανία δεν καταναλώνεται μπύρα και αλκοόλ μόνο στο καρναβάλι ή στις διάφορες μεγάλες παραδοσιακές γιορτές, όπως στη γιορτή της μπύρας, της πατάτας, της νέας σοδειάς κλπ., αλλά και καθημερινά: γύρω στα 110 λίτρα αλκοόλ καταναλώνει ετησίως ο μέσος Γερμανός. Πρόκειται για παγκόσμιο ρεκόρ.
Ο ειδικός επιστήμονας για την απεξάρτηση από το αλκοόλ Μίχαελ Κλάιν υπογραμμίζει τον ρόλο του αλκοόλ στον Μεσαίωνα: «Το αλκοόλ ανήκε στα τρόφιμα, διότι ήταν τότε ένας σημαντικός παράγοντας επιβίωσης του πληθυσμού. Επιπλέον ήταν και το πιο συνηθισμένο μέσον δωροδοκίας και κοινωνικού "λαδώματος". Δηλαδή μια σημαντική ποσότητα αλκοόλ εξασφάλιζε ισχυρή προστασία και διευκόλυνε τις κοινωνικές επαφές».
Από το Μεσαίωνα υπάρχει μάλιστα και η έκφραση «Γερμανική δίψα» που σημαίνει αποκλειστικά δίψα για αλκοόλ.
Το αλκοόλ και η λατρεία της ομαδικότητας
Έτσι λοιπόν στο Μεσαίωνα, όταν η σοδειά ήταν καλή, γέροι και νέοι, πλούσιοι και φτωχοί -και κυρίως φτωχοί- είχαν να πιουν κάτι που τους πρόσφερε θερμίδες και δεν ήταν ποτέ μολυσμένο με μικρόβια και ιούς, όπως π.χ. το πόσιμο νερό.
Εκείνο που ενίσχυε πάντα την κατανάλωση οινοπνεύματος στους Γερμανούς, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, ήταν η λατρεία της ομαδικότητας. Στην ομάδα οι Γερμανοί ήταν και είναι κοινωνικοί, ευχάριστοι και επομένως χαρούμενοι και ισορροπημένοι, χωρίς άγχη. Το αλκοόλ διευκολύνει σε μια τέτοια περίπτωση ακόμη και τον πιο αυστηρό Τεύτονα, τον πιο τελειομανή προτεστάντη του Βορρά και τον πιο εργατικό Βαυαρό αγρότη να χαλαρώσει, να εγκαταλείψει την πανοπλία της πειθαρχίας και της ευπρέπειας και να το ρίξει για καλά έξω. Για τη λατρεία της ομαδικότητας υπάρχουν ιστορικές πηγές, μας λέει ο κ. Κλάιν, «που επιβεβαιώνουν όχι μόνον τα λεγόμενα του Ρωμαίου ιστορικού Τάκιτου, αλλά τα παροιμιώδη μεσαιωνικά μεθύσια όλων των γερμανικών φύλων, ακόμη και των βόρειων Κελτών και των Βίκινγκς.
Οι συναντήσεις στο "Θινκ" (=Think), στην εστία της φυλής, στη γερουσία θα λέγαμε, για σοβαρές αποφάσεις και συζητήσεις κατέληγαν συχνά σε οινοποσίες ολκής. Όλες αυτές οι φυλές απολάμβαναν την ομαδικότητα και ζούσαν μόνον μέσα απ' αυτήν. Έτσι τα μεθύσια στην ομάδα, στην παρέα ήταν ένα φαινόμενο πολύ διαδεδομένο».
Το αλκοόλ σαν μέσον ισορροπίας της Γερμανικής ψυχής
Με τη δημιουργία των εθνικών κρατών στην Ευρώπη τον 18ο αι. το φαινόμενο ήταν πια διαδεδομένο παντού. Και όμως ακόμη και σήμερα η κατανάλωση αλκοόλ διαφέρει ανάμεσα στους Ευρωπαίους. Π.χ. οι Άγγλοι φαίνεται να ρέπουν στο μεθύσι, όπως και οι Γερμανοί, (Αγγλοσάξωνες όντως...), το ίδιο και οι Σκανδιναβοί. Αντίθετα οι Νοτιοευρωπαίοι ήταν μέχρι πρότινος φαγάδες και με το αλκοόλ συνόδευαν τα τσιμπούσια τους, δεν έπιναν ξεροσφύρι.
Πώς συμβιβάζεται όμως η εικόνα του υποδειγματικού, τελειομανούς Γερμανού με τα μεθύσια μέχρι κραιπάλης; «Είναι μια αντίφαση», επισημαίνει ο Γερμανός ψυχολόγος και ερμηνεύει το γιατί: «Από τη μια είμαστε τελειομανείς, ακριβείς μέχρι υπερβολής, συνεπείς και εργατικοί, από την άλλη, όμως πολύ εύκολα ξεκινάμε από μια μπύρα και πίνουμε ένα βαρελάκι! Όσο πιο τελειομανής είναι κάποιος, τόσο περισσότερο αναζητά τη χαλάρωση, επιθυμεί μια ισορροπία».
πηγή: Deutsche Welle, Gerd Mörsch
