Ρεπορτάζ για το επίπεδο της Ζυθοποιίας στην Τσεχία.
Ρεπορτάζ 2ο: Minipivovar Novosad (Harrachov).
Jasas dear Greek readers, dear beer lovers.
Το ημερολόγιο δείχνει 10 Μαΐου 2009 και κάθομαι για μια ακόμη φορά πίσω απ' το πληκτρολόγιο για να σας γράψω κάτι καινούριο από τον χώρο και την ατμόσφαιρα της ζυθοποιίας. Παντού γύρω μας ακούμε τη λέξη «κρίση». Εγώ όμως δεν τη βλέπω πουθενά! Οι ασφυκτικά γεμάτοι κάδοι απορριμμάτων μπροστά στα σπίτια στο δρόμο μας δεν δείχνουν κάτι τέτοιο. Η κρίση μου φαντάζει διαφορετική. Στη φαντασία μου αληθινή κρίση, είναι όταν άνθρωποι ζητιανεύουν στο δρόμο, σε μια τεράστια γραμμή για ένα πιάτο σούπα! Οπότε αυτό πρέπει να είναι κρίση... Όπως ήταν στην Αμερική το 1930.
Η παρούσα, που την αποκαλούν κρίση, είναι ένα είδος τεχνητής κρίσης-μη κρίσης, που προκλήθηκε από κάποιους κλέφτες, κερδοσκόπους και εκατομμύρια ανθρώπους που ο εγκέφαλός τους «πάσχει» από μια ανώμαλη ιδέα: Η οποία είναι «ακόμα κι αν δεν μπορώ να αποκτήσω κάτι μπορώ να πάρω δάνειο για να το αποκτήσω».
Τέλος πάντων. Δεν μας ενδιαφέρει. Νομίζω πως η βιομηχανία της ζυθοποιίας δεν είναι σε καμιά κρίση. Η καλή μπύρα πάντα βρίσκει τρόπο να πάει στον καταναλωτή, ακόμα κι αν χρειαστεί να ψαχουλέψουμε λίγο πιο βαθιά στην τσέπη. Αντιθέτως, γνωρίζω μίνιμουμ 5-6 μικροζυθοποιίες που έρχονται στη ζωή φέτος. Θα δούμε. Οπότε τελειώστε αυτό το θέμα! Αφήστε μας στην ησυχία μας με την κρίση σας... η μπύρα είναι ήδη στα βαρέλια.
Αυτή τη φορά θα επισκεφθούμε το βουνό Krkonoše (Γιγάντιο Βουνό). Δεν έχουμε ξαναπάει εκεί. Το έχετε ακουστά;
Κάθε άνθρωπος που ανακατεύεται λιγάκι με το ski jumping πρέπει να γνωρίζει το Harrachov Resort! Είναι όπως λέμε Val di Fiemme στην Ιταλία ή Garmish Partenkirchen στη Γερμανία ή Παρνασσός και Καλάβρυτα στην Ελλάδα σωστά;
Είναι ένα από τα παγκοσμίου φήμης resort για ski jumping. Εκεί λοιπόν κάτω από το «Μαμούθ» (προσωνύμιο για τη μεγαλύτερη πίστα ski jumping) μπορείτε να βρείτε μια από τις καλές και ενδιαφέρουσες μικροζυθοποιίες.
Το επίσημο όνομά της είναι λιγάκι μεγάλο και γλωσσοδέτης: Sklarna a Minipivovar Novosad & Syn Harrachov s.r.o. Czech Republic (φωτ. 1) που σημαίνει: Υαλοποιία και μικροζυθοποιία Novosad & Syn Harrachov ΕΠΕ της Δημοκρατίας της Τσεχίας.
Έχουν και κάποιες παραπάνω δραστηριότητες από τη ζυθοποίηση. Διαβάστε αυτό που ακολουθεί. Καταφέρνουν όμως όλες τους τις δραστηριότητες μια χαρά.
Καλώς ήλθατε λοιπόν! Και αμέσως, πριν ακόμα περάσετε το κατώφλι τους, πρέπει να είσαστε διαγραμματικά ενημερωμένοι (φωτ. 2) στο τοπικό επιτοίχιο διάγραμμα. Λέει τι πραγματικά είναι η μπύρα. Με παραδείγματα και με σχεδόν «χαζό» τρόπο (χα χα, συγνώμη) που ακόμη κι εγώ το κατάλαβα!
Μπορείτε να δείτε πως φτιάχνεται η μπύρα και πως υποτίθεται θα έπρεπε να φτιάχνεται. Απλά ακολουθήστε τα βελάκια... μέχρι να καταλήξετε στην τουαλέτα για να απελευθερώσετε τις... αισθήσεις σας. Όλοι το καταλαβαίνουν.
Μας ξεναγεί ένας ζυθοποιός, ο κύριος Libor Soukup (φωτ. 3). Είναι νεαρός, 26 ετών και ποτέ δεν είχε ξανά ασχοληθεί με τη ζυθοποιία. Μόλις μπήκε στο επάγγελμα. Τον έσπρωξαν σε αυτό. Για να είμαι ειλικρινής τα πρώτα λεπτά τον φοβόμουν κιόλας. Ένιωσα πως δεν ήταν σε καλή διάθεση και θα μας ξεπετάξει. Τι απατηλό και ψευδές ένστικτο είχα!! Ποτέ μην εμπιστεύεστε το ένστικτο.
Όταν αντιλήφθηκε ότι εγώ και οι φίλοι μου είμαστε σοβαροί και παθιασμένοι με τη μπύρα σχεδόν δεν μας άφησε να γυρίσουμε σπίτια μας. Μας ξενάγησε στην τεράστια έκταση και ήταν κάτι παραπάνω από μια περιεκτική ξενάγηση. Επίσης ήταν δωρεάν η δοκιμή της μπύρας του στιλ «Πιέστε όσο μπορείτε». Ευχαριστούμε.
Φυσικά ο ανόητος που οδηγούσε στην επιστροφή για το σπίτι ήμουν εγώ.
Είδαμε τα πάντα εκεί, μόνο τα λουτρά μπύρας (φωτ. 4) δεν είδαμε, γιατί ο ζυθοποιός δεν είχε το κλειδί. Κρίμα... μια άλλη φορά.
Το σύμπλεγμα των κτηρίων είναι τεράστιας έκτασης. Έχει το εργοστάσιο γυαλιού, το ζυθοποιείο, τα λουτρά μπύρας, το εστιατόριο και το ξενοδοχείο. Οπότε καταλαβαίνετε, πως δεν ξέρω από ποιο να αρχίσω να σας περιγράφω πρώτο.
ΟΚ, ας το πάρουμε απ' την αρχή φυσιολογικά, βήμα-βήμα... από τα καζάνια.
Είναι τοποθετημένα στη γωνία του εστιατορίου οπότε οι καλεσμένοι και οι επισκέπτες μπορούν να γίνουν αυτόπτες μάρτυρες του πως ζυθοποιείται η μπύρα.
Είναι μια μεγάλη 1200 λιτ. επιχαλκωμένη δεξαμενή (φωτ. 5).
Ίδια με αυτές που συναντάς παντού. Είναι τοποθετημένη σε μια ωραία ψηλή πλατφόρμα, που σου δίνει τη δυνατότητα να ρίχνεις λεπτομερείς ματιές στην κίνηση του εστιατορίου (φωτ. 6). Μ' άρεσε πολύ εκεί πάνω. Ένιωθα σας καπετάνιος. Τελικά γιατί όχι.
Ο ζυθοποιός είναι κατά κάποιο τρόπο καπετάνιος. Σωστά;! Παρόλο που δεν είναι «στα φώτα της σκηνής».
Η πρώτη δοκιμασμένη ζυθοποίηση έγινε 23 Νοεμβρίου 2001, εκείνη την εποχή όμως δεν είχαν ολοκληρωθεί όλες οι εγκαταστάσεις και δεν είχαν δοθεί όλες οι απαραίτητες άδειες του κτιρίου, οπότε ας τα πάρουμε από την έναρξη της επιχείρησης το 2002.
Το εστιατόριο βρίσκεται στον 1ο όροφο και είναι ένα καλόγουστα διακοσμημένο δωμάτιο, επενδυμένο με ανοιχτόχρωμο ξύλινο πάνελ. Η χωρητικότητα είναι 180 καθίσματα. Μπορείς να πιεις καλά και να φας καλά... και αν το προσωπικό την επόμενη φορά είναι πιο χαμογελαστό και φιλικότερο, μπορώ να πω, πως όλα θα είναι τέλεια.
Από το εστιατόριο, μια πόρτα σε οδηγεί σε μια μακριά ατσάλινη ράμπα, που μοιάζει με μπαλκόνι, κι από εκεί βλέπεις τους υαλουργούς να δουλεύουν (φωτ. 7) στο φούρνο.
Και μπορώ να σας πω πως και μόνο για αυτήν την εμπειρία αξίζει να έρθετε! Αυτά που δεν βλέπεις με τα μάτια σου και δεν πιστεύεις. Είναι σαν ένα μεγάλο Κονσέρτο. Σαν συμφωνία.
Αυτό λέω εγώ δεξιοτεχνία, ή ικανότητα... ή όπως λέγεται τελοσπάντων. Ένας εργάτης το κοντάρι με τη μάζα γυαλιού στον φούρνο, και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα το βγάζει γρήγορα έξω, φυσάει και κρυώνει τη μάζα και δίνει μορφή στο γυαλί... ένας δεύτερος τύπος την ίδια στιγμή κόβει το «κοτσάνι» του γυαλιού και ένας τρίτος φτιάχνει το στρογγυλό πάτο για το ίδιο... ναι... το ίδιο κομμάτι γυαλιού... Και είναι σαν ζωντανό! Ακόμη ζεστό και λιωμένο. Να στριφογυρίζει σαν ζωντανό φίδι... το φυσάνε και το κρυώνουν ή το ξαναζεσταίνουν για να του δώσουν καλύτερο και τελειότερο σχήμα... το κόβουν με ψαλίδια όπως κόβεις τη μακαρονάδα σου στο πιάτο! Και όλα αυτά ενώ είναι ακόμη ζεστό και λιωμένο το κολλάνε και ενώνουν όλα τα κομμάτια μαζί... απλά απίστευτο.
Η πλειοψηφία τους εξάγεται στην Αμερική και πίνουν ενώ δουλεύουν, την τοπική μπύρα των Hutska (υαλουργών) 8°.
Είμαι σίγουρος πως αν αυτά τα δει ένας «στεγνός» Ευρωπαίος Επίτροπος, τα μαλλιά του θα σταθούν όρθια... παρόλα αυτά είναι πολύ ωραίο επάγγελμα. Έβλεπα αυτό το «κονσέρτο» και δεν μπορούσα να το χορτάσω. Όσο το παρακολουθεί ένας άνθρωπος καταλαβαίνει αμέσως πόσο λίγα ξέρει.
Αλλά από την άλλη: πώς να μην είναι τόσο καταρτισμένοι και ικανοί, όταν κάνουν αυτή τη δουλειά 296 έτη στην σειρά!! Κι επειδή δεν είμαστε υαλουργοί αλλά μπυρολάτρες, ας πάμε προς το υπόγειο. Στο μέρος που φτιάχνεται η μπύρα... κι όπως συνηθίζω να λέω: όσο φανταστικό σχήμα κι αν έχει ένα ποτήρι, ωραίο είναι μόνο εάν έχει ένα γυαλιστερό και μεγάλο μπυροκαπάκι στην κορυφή... (χα χα)...
Το κελάρι της ζυθοποίησης είναι όπως μπορείτε να διακρίνετε στη φωτογραφία (φωτ. 8).
Δεν είναι υπόγειο ακριβώς μιας και ο όροφος του είναι στο ίδιο επίπεδο με το δρόμο και το πάρκινγκ. Μπορείτε να βρείτε εκεί 3 δεξαμενές ζύμωσης, 11 δεξαμενές ωρίμανσης Lager και 6 δεξαμενές υψηλής πίεσης. Όλα ανοξείδωτα φτιαγμένα από τη ZVU a.s. Hradec Králové Company (CZ).
Για να αγοράσουν τη μαγιά πάνε στην κοντινή ζυθοποιία Konrád (η κοντινότερη βιομηχανία ζυθοποιίας) και το νερό -όπως λέμε εμείς- έρχεται από μόνο του, από το λόφο Bily (Λευκό). Ρέει υπογείως εδώ και δεκαετίες μέσω ενός παλιού σωλήνα φτιαγμένου από φτελιά (!).
Για την ιστορία τη χρονιά 2008 ολόκληρη η παραγωγή μπύρας ήταν κάπου 2000 εκατόλιτρα. Ξέρετε... οι υαλουργοί είναι συνεχώς διψασμένοι... προσπαθώντας να δουλέψουν με τόσο τρομερή θερμοκρασία...
Και ο κύριος Soukup μιλάει... και μιλάει... τον βλέπεις να το απολαμβάνει και να του αρέσει η δουλειά του. Η μπύρα του είναι καλή. Με καλό κολάρο.
Φτιάχνει 3 κανονικές, στάνταρ μπύρες: Light «Hutska 8» (Των υαλουργών) 8° απόστ., Light Lager «Frantiskuv Lezak» (Η Lager του Φράνκ) 12° απόστ. (φωτ. 9), μια μαύρη «Certovske Pivo» (Η Μπύρα του διαβόλου). Κι αν υπάρχει λόγος, διάθεση ή κάποια εθνική επέτειος, φτιάχνονται οι σπέσιαλ μπύρες. Πολύ σπάνια βέβαια. Όλα τα προϊόντα τους μπορείς να τα δοκιμάσεις εκεί ή να σου τα βάλουν σε μπουκάλια.
Καμιά παμπ ή εστιατόριο δεν έχει τη μπύρα τους σε βαρέλι.
Αν θέλετε να πάρετε τη μπύρα τους φεύγοντας, αγοράστε την από την είσοδο.
Για ένα μπουκάλι 0,75λιτ. πληρώνετε 30 CZK (1,20€). Σας ενημερώνουμε πως για το ίδιο μπουκάλι αν το αγοράσετε από το εστιατόριο είναι ακριβότερο 4 CZK (0,15€).
Ευχαριστούμε ζυθοποιέ!
Μπορείτε ακόμα να αγοράσετε τη 3λιτρη Lager Frantiskuv σε πλαστικό μπουκάλι (φωτ. 10).
Πολύ καλή αν κάνετε πάρτυ.
Υπάρχουν αποθέματα γι' αυτό μη φοβάστε πως θα μείνετε χωρίς μπύρα. Τα αποθέματα είναι μια χαρά (φωτ. 11 και 12).
Μπορούν να σας ετοιμάσουν επίσης ένα χαρτόκουτο με 4 διαφορετικά μπουκάλια για το σπίτι... με μια ιστοριούλα γραμμένη επάνω... με 23 «καλές συμβουλές» γιατί να προτιμάτε περισσότερο τη μπύρα απ' τη γυναίκα!
Τελευταία «τεχνική» συμβουλή; Σε αυτούς που αρέσει η μπύρα δεν θα απογοητευτούν.
Επίσης οι συλλέκτες θα ικανοποιηθούν. Αλλά προσέξτε... Είστε σε εργοστάσιο γυαλιού, οπότε όλα είναι φτιαγμένα από γυαλί.
Σουβέρ, τασάκια, ποτήρια (φυσικά χα χα). Όλα αυτά μπορείτε να τα αγοράσετε ως αναμνηστικά. Και αν είστε και τυχεροί και ο κύριος ζυθοποιός έχει καλή διάθεση, μπορείτε να αγοράσετε από αυτόν και ένα σετ ετικέτες.
Όπως προ-είπα μαζί μας ήταν πολύ καλός και ευγενικός. Και να τον ευχαριστήσω κι εδώ για μια ακόμη φορά.
Ήμασταν τυχεροί που είδαμε την κοπή του γυαλιού στο εργοστάσιο (φωτ. 13) και παρακολουθήσαμε, παρ' όλο που ήταν Σάββατο, έναν υαλουργό (φωτ. 14) να κάνει θαυμάσια δουλειά.
Είδαμε επίσης την παλιά, αλλά ακόμη σε λειτουργία τουρμπίνα του Francis (φωτ. 15) που βρίσκεται πίσω από το ζυθοποιείο και δίνει ηλεκτρική ενέργεια στο υαλουργείο και το ζυθοποιείο.
Αναρωτιέμαι ποια άλλη στιγμή στη ζωή μου θα μπορούσα να κρατήσω και να ζυγίσω στο χέρι μου ένα 35.000 CZK (1.200€) κρυστάλλινο βάζο (φωτ. 16).
Ήταν τρομερά βαρύ... και αν κατά λάθος το έριχνα, πιθανώς ακόμη και σήμερα να σφουγγάριζα το πάτωμα, να έπλενα τα πιάτα και να ρολάριζα βαρέλια στο Harrachov.
Και αυτές δεν είναι οι μόνες εμπειρίες που μπορεί να ζήσεις εδώ. Ως επισκέπτης μπορείς να πας στο Μουσείο Γυαλιού για παράδειγμα ή μπορείς να κάνεις Spa σε μπύρα. Είναι ένα ειδικό δωμάτιο με μπανιέρα γεμάτη ζεστή μπύρα.
Έχεις δύο επιλογές.
Αν είσαι μόνος κάθεσαι 20 λεπτά για 700 CZK (27€). Ή καλύτερα μπορείς να έρθεις με τη μυστική σου αγαπημένη (με τη σύζυγο ή το σύζυγο θα είναι βαρετά, σωστά;) Έχουν προσφορά για το Love Story Spa δύο ατόμων με απόλυτη εχεμύθεια για 1300 CZK (51€). Οπότε αν έχετε ερωμένη πάρτε τη μαζί σας.
Δυστυχώς ήμουν εκεί με τους φίλους μου George και Jan, οπότε ένα τέτοιου είδους λουτρό για μας ήταν άνευ σημασίας... χα χα. Όλα αυτά μπορείτε να τα δείτε στην επίσημη σελίδα της ζυθοποιίας www.sklarnaharrachov.cz και ναι... ο Dr. František Novosad που είναι και ιδιοκτήτης του ζυθοποιείου και του υαλουργείου δεν αναπαύεται στις δάφνες του. Έρχεται πάντα με καινούριες ιδέες. Είμαι περίεργος τι θα σκαρφιστεί στη συνέχεια. Δεν ξέρω, το μόνο που ξέρω είναι πως εύχομαι ένα λαμπερό μέλλον σε αυτό το ζυθοποιείο. Επισκεφθείτε το κι εσείς.
Εγώ το έκανα (φωτ. 17) και δεν το μετανιώνω. Ο Θεός ήταν στο πλευρό μας και είχε ηλιόλουστη μέρα χωρίς ίχνος σύννεφου. Από το Harrachov είναι σε περίπου 8 χιλ. το Πολωνέζικο χωριό Szklarska Poroba.
Είναι ένα μικρούλι χωριό στα σύνορα. Αλήθεια για ποια σύνορα μιλάω; Δεν υπάρχουν σύνορα πια. Και οι δύο χώρες απολαμβάνουμε "Τη Συνθήκη του Σένγκεν". Οπότε μπορείτε να κάνετε ένα μικρό «διεθνές» ταξιδάκι και μπορείτε να φάτε Bigos ή Golobki.
Μη μου πείτε πως δεν γνωρίζετε αυτά τα γευστικότατα Πολωνικά φαγητά... Ελάτε τώρα... Σημειώστε το σαν λάθος σας...
Με φιλικούς χαιρετισμούς.
Δικός σας, Libor Vojáček, γνωστός και ως CzechBeerMan.
Teplice, Δημοκρατία της Τσεχίας
