Ρεπορτάζ για το επίπεδο της ζυθοποιίας στην Τσεχία.
Ρεπορτάζ 4ο: Klášter Brewery (Klášter - Hradiště).
Dear Greek readers, dear lovers of beer in Hellas.
Σήμερα θα κάνουμε μια μικρή εξαίρεση. Για το "αναψυκτικό" αυτή τη φορά, η ζυθοποιία δεν θα είναι μικροζυθοποιία αλλά ζυθοποιία μεσαίου μεγέθους.
Παρασκευή 15 Μαΐου στην προσπάθεια μου να οργανώσω ένα μπυρο-ταξίδι για το Σάββατο, είχα μια συνομιλία στο τηλέφωνο με το φίλο μου, κύριο Zdeněk Reška, διευθυντή της ζυθοποιίας Klášter, που μας προσκάλεσε για βολτίτσα στο ζυθοποιείο του. Και μάλλον η απόφαση μου να πάω ήταν η σωστή! Η μέρα ήταν όμορφη και ηλιόλουστη, το ζυθοποιείο ήταν ενδιαφέρον συνδυασμός και ήμασταν πολύ τυχεροί που δοκιμάσαμε οικιακή μπύρα από ένα μικρό, κοντινό μικροζυθοποιείο στο χωριό Sezemice. Ικανοποίηση!
Πάμε πίσω στο ζυθοποιείο Klášter. Καλώς ήλθατε στο Βασίλειο του "K Brewery Group a.s." (φωτ. 1).
H K Brewery είναι 100% Τσέχικο γκρουπ που έχει στην ιδιοκτησία του ήδη 5 μεσαίου μεγέθους Τσέχικα ζυθοποιεία και μετοχές σε κάποια άλλα.
Εύχομαι λοιπόν καλή τύχη στους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω από τον κύριο Radil (αρχιμηχανικό της εταιρίας). Τουλάχιστον είναι σίγουρο ότι η εθνική μας υπερηφάνεια μένει στην πατρίδα της και ότι δεν υπάρχει περίπτωση κάποιοι «ά-μπυροι» άνθρωποι σαν τους Αυστραλούς (δείτε σαν παράδειγμα τη ζυθοποιία Jihlava) ή οποιοσδήποτε άλλος «εξωτικός» ενδιαφέρεται για τη ζυθοποιία μας. Και τελικά αν καταστρέψεις ή χαλάσεις κάτι, το κάνεις στον εαυτό σου. Καλή προσέγγιση; Σωστή; Δεν υπάρχει δικαιολογία. Δεν χρειάζεται να ρίχνεις συνέχεια το φταίξιμο στους ξένους... χαχα.
Το ζυθοποιείο Klášter βρίσκεται σε μια πλούσια σε ιστορία περιοχή. Το 1570 σε κάποια μεριά του μοναστηριού που διοικούταν από Σιστεσοριανούς μοναχούς ξεκίνησε να ζυθοποιείται μπύρα.
Η ιστορία του μοναστηριού βέβαια είναι παλαιότερη. Ιδρύθηκε γύρω στο 1177 και λεηλατήθηκε στο όνομα της «Ενότητας», της «Ισότητας» και της «Αδελφοσύνης» από τους αρπακτικούς επιδρομείς του Hussites το 1420. Δεν μπορώ να αντισταθώ στο να συσχετίσω το γεγονός αυτό, με τα γεγονότα του 1948 όταν οι Κομμουνιστές πήραν την εξουσία στην Τσεχοσλοβακία.
Λατρεύω το δάσκαλο Jan Hus (Τσέχος θρησκευτικός μεταρρυθμιστής 1415) και νιώθω υπερήφανος γι' αυτόν, αλλά αυτοί που κλέβουν, σκοτώνουν και λεηλατούν στο όνομα του, δεν ήταν τίποτα άλλο... από κοινά κλεφτρόνια!!
Κανονικοί κλέφτες και δολοφόνοι που ο μονόφθαλμος αρχηγός τους Jan Žižka βρίσκεται στα σχολικά βιβλία και διδάσκονται γι' αυτόν με υπερηφάνεια. Με το τέλος της λεηλασίας, το μόνο σημείο του μοναστηριού της που έμεινε ως σήμερα, είναι η υπέροχη είσοδος με την πύλη που οδηγεί στην αυλή του ζυθοποιείου (φωτ. 2).
Εκείνη τη στιγμή ο κύριος Radek Ludvík (φωτ. 3) μας περίμενε στην κύρια είσοδο του ζυθοποιείου για να μας κάνει ξενάγηση. Δουλεύει εδώ ήδη 16 χρόνια έχει πλούσιες εμπειρίες αλλά είναι ακόμη νεαρός. Δεν μοιάζει με ζυθοποιό ή άτομο που έχει να κάνει με τη ζυθοποιία. Είναι αδύνατος και γυμνασμένος... αλλά πιστεύω ακράδαντα πως αυτό θα το διατηρήσει μέχρι να γίνει επικεφαλής ζυθοποιός! Το ξέρει και ο ίδιος.
Βρισκόμαστε στην αίθουσα της ζύμωσης... υπάρχουν 4 ανοξείδωτα καζάνια, όλα ίδιου σχήματος, αλλά διαφορετικού μεγέθους, ωραία τοποθετημένα από το μεγαλύτερο στο μικρότερο. Είναι δύσκολο να τα φωτογραφίσεις μαζί (φωτ. 4). Ο χώρος και η τεχνολογία είναι καινούρια ακόμη, προστέθηκαν και ανακαινίστηκαν το 1993, από την εταιρία ZVU Hradec Králové.
Το κυρίως καζάνι έχει όγκο 280 hl και μάθαμε ότι το ζυθοποιείο χρησιμοποιεί μόνο το 40% της περιεκτικότητας του. Οπότε, αν έρθει «παγκόσμια μεγάλη δίψα», είναι έτοιμοι εδώ (παρ' όλο που σταμάτησαν τις εξαγωγές). Κάνουν 5 ζυθοποιήσεις την εβδομάδα. Με λυκίσκο από το Žatec (Saaz) και βύνη από το Brodek στην περιοχή Hana της Τσεχίας. Πως αλλιώς; Με τον κλασικό τρόπο. Προσπαθώ να καθίσω για λιγάκι στο «δωμάτιο ελέγχου» ("control and command room") (φωτ. 5) να γευτώ τη γλυκιά γεύση της «δύναμης» για ένα λεπτάκι. «Μην ανησυχείς Zdenek (διευθυντής), δεν θα σου κάνω κατάληψη στη θέση»... χαχα. Αλλά είναι πραγματικά μια πολύ γλυκιά γεύση για έναν άντρα σαν εμένα, όμως δεν θέλω να γίνω αφεντικό, προτιμώ να γράφω και να κάνω ρεπορτάζ μόνο...
Πηγαίνουμε κάτω, με ένα προϊστορικό ασανσέρ, στον κάτω όροφο, να δούμε τα καζάνια της ζύμωσης (φωτ. 6). Τα καζάνια είναι τα κλασικά.
Μένω έκπληκτος από τον αριθμό τους και κυρίως με το βάθος κάποιων από αυτά. Κάποια φτάνουν τα 3 μέτρα. Κάποιος που δεν ξέρει κολύμπι, πνίγεται στη μπύρα. Ωραίος θάνατος.
Τα περισσότερα καζάνια είναι άδεια (δείτε προηγούμενη αναφορά μου για τη χωρητικότητα), αλλά τα υπόλοιπα είναι γεμάτα, με κάτι που μοιάζει «καλύτερο από καλό»! Υπέροχη «κρέμα» σαν να της έχεις πασπαλίσει κανέλα... όχι νομίζω ακόμα και ο Franz Sacher στη Βιέννη σιωπώντας με κακία, ακόμα και σε τούρτα δεν θα το έφτιαχνε καλύτερα. Δείτε και με τα μάτια σας! (φωτ. 7)
Ναι... θέλετε να σας πυροβολήσουν στη μύτη; Αν είστε σε κάποια ζυθοποιία, ζητήστε από το ζυθοποιό να σας αφήσει να πλησιάσετε με το κεφάλι σας τον αφρό όσο το δυνατό πιο κοντά και φυσίξτε τον! Δοκιμάστε! Κι εγώ δεν το ήξερα. Διοξείδιο του άνθρακα, παράγωγο της μαγιάς, διαχέεται κάτω από το στρώμα αφρού σαν να είναι βαρύτερο από τον αέρα και ελαφρύτερο απ' το νερό (μπύρα), φυσικά. Θα γυρίσετε αριστερά (ή δεξιά) σαν να σας την κοπάνησε ο Μάικ Τάισον. Δεν με πιστεύετε; Δοκιμάστε το κάποια στιγμή...
Πάμε έναν όροφο ακόμα κάτω, στα κελάρια ζύμωσης. Και αυτό το μέρος είναι μεγάλο και παλιό. Μοιάζει με τη ζυθοποιία Staropramen. Ένας μεγάλος διάδρομος (φωτ. 8) με τμήματα που διασταυρώνονται και έχουν τα καζάνια ζύμωσης (φωτ. 9).
Η μπύρα κάθεται και ωριμάζει... με 9% απόσταγμα με 12% απόσταγμα στο άλλο καζάνι, με ηρεμία... ξανθιά και σκούρα... και δεν μαλώνουν μεταξύ τους. Σημάδια τέχνης και ωριμότητας. Όλα είναι μπύρα.
Γενικά εδώ ζυθοποιούν 4 τύπους μπύρας. Ίσως λίγο μικρός αριθμός για ζυθοποιία του μεγέθους τους, αλλά κατά τη δική μου άποψη, είναι αρκετές. Τι πιστεύετε εσείς; Φτιάχνουν την 9% ελαφριά lager του «μπάρμαν», την 11% και 12% ελαφριά lager και τη σκούρα 11% lager (φωτ. 10). Οι σπέσιαλ ζυθοποιούνται πολύ-πολύ σπάνια και εάν. Όλη την τοπική παραγωγή μπορείτε να τη βρείτε στην ιστοσελίδα www.pivovarklaster.cz.
Θα ερωτηθείτε αν είστε άνω των 18! Γιατί άραγε; Διδάσκω τον γιό μου με υπερηφάνεια που είναι 8 ετών για τις μπύρες και τη ζυθοποίηση. Και δεν νομίζω πως μεγαλώνει με έναν αλκοολικό και μεθυσμένο άνθρωπο. Δεν έχει να κάνει με το ποτό. Γιατί θα πρέπει ένας άνθρωπος που θέλει να μπει σε μια σελίδα ζυθοποιίας πρέπει να είναι 18; Μερικές φορές σε τέτοιες σελίδες μπορείς να βρεις πολλά ενδιαφέροντα ιστορικά γεγονότα.
Η μπύρα είναι η εθνική μας υπερηφάνεια και αυτή η υπερηφάνεια πρέπει να διδάσκεται απ' την κούνια. Πιστεύω πως αυτή η χαζή απαγόρευση γεννήθηκε στις Βρυξέλες. Βάζετε στοίχημα;
Ο κύριος Ludvík μας δείχνει στο κελάρι και κάτι περίεργο. Είναι παλιά, αχρησιμοποίητες μεγάλες δεξαμενές lager (φωτ. 11). Φτιαγμένες από τσιμέντο. Βλέπω κάτι τέτοιο πρώτη μου φορά. Η επιγραφή στη δεξαμενή γράφει υπερήφανα: «Rostock & Baerlocher» (Κατασκευάζει τσιμεντένιες δεξαμενές με το σύστημα Rostock - Βερολίνο - Παρίσι - Πράγα - Βιέννη) (φωτ. 12). Άρα εκεί μέσα πράγματι πνέει ο αέρας παλιάς εποχής. Ποιος ξέρει;
Είμαστε σε ένα μεσαίου μεγέθους ζυθοποιείο και η μπύρα φιλτράρεται και μπαίνει στο μπουκάλι.
Ας προχωρήσουμε για να δούμε τα μηχανήματα. Το φίλτρο (φωτ. 13) ακόμα δουλεύει, αλλά βρίσκεται εκτός λειτουργίας εδώ και 14 ημέρες και για το φιλτράρισμα χρησιμοποιείται το κάθετης διατομής (kieselguhr) φίλτρο.
Αλλά τουλάχιστον σκεφτείτε το θετικό γεγονός, ότι σταμάτησαν να παστεριώνουν.
Και ο υπόλοιπος εξοπλισμός είναι πιο πολύπλοκος από ότι τον περίμενα... καθαριστής μπουκαλιών, δευτερεύον φιλτράρισμα, μηχανές ετικετών, καθαριστήρες πώματος, γεμιστήρας βαρελιών, γεμιστήρας μπουκαλιών (φωτ. 14 και 15) ως τη συσκευασία (καφάσια).
Για πρώτη μου φορά... ξαναβλέπω το kieselguhr (φωτ. 16), ως υλικό φιλτραρίσματος και τι κάνει... έμαθα πως είναι ακονισμένο κέλυφος από διάτομο (μαλάκιο). Απαλό σαν άμμος θαλάσσης από κάποια VIP παραλία κάπου...
Και όλα καταλήγουν σε μια μεταλλική κορδέλα παρόμοια με τις ερπύστριες του στρατιωτικού τανκ (φωτ. 17)... θορυβώδες... αλλά τελικά ένα υπέροχο, γεμάτο καλή μπύρα βαρέλι... ή γεμάτο μπύρα μπουκάλι,... εμφανίζεται στο τέλος της κορδέλας... κι εμείς, σαν λάτρεις της μπύρας, πιάνουμε ένα ανοιχτήρι στο χέρι μας. Εύκολο, απλό, τέλειο!
Εγώ και ο συνάδελφος μου ο Georg, είμαστε κάτι παραπάνω από τυχεροί. Ο κύριος Ludvík θα μας ετοιμάσει 2 γεμάτα 2λιτρα μπουκάλια από αφιλτράριστη νόστιμη μπύρα (φωτ. 18) για να την πάρουμε σπίτι, πήραμε επίσης αναμνηστικά της ζυθοποιίας...
Ναι, μπορώ να δηλώσω με πάσα ειλικρίνεια, πως έμαθα λίγα σχετικά με τη ζυθοποιία Klášter (φωτ. 19). Δε μου μένει τίποτα άλλο από το να πω "Ευχαριστώ".
Μείναμε για λίγο στην αυλή της ζυθοποιίας, κοιτάξαμε γύρω μας, μετά προσπεράσαμε το στόλο φορτηγών μεταφοράς (φωτ. 20) και μετά φωτογραφήσαμε την είσοδο του ζυθοποιείου απ' την εξωτερική πλευρά (φωτ. 21).
Η κυρίως είσοδος έχει καινούρια «επικάλυψη» που μπορώ να πω ότι είναι λίγο αποτυχημένη... τώρα είναι «αποστειρωμένη» και «αδιάφορη». Πολύ μοντέρνα και μη πρακτική. Ο φύλακας στην πόρτα δεν μπορεί να δει ούτε ποιος μπαίνει, ούτε ποιος βγαίνει.
Σήμερα ζούμε στην «εποχή της προόδου». Σωστά;... πιο φιλτραρισμένη λογική, πιο διαφημιζόμενη, πιο απλή. Η μοναδικότητα είναι εκτός μόδας. Δεν είναι σωστό...
Το ρεπορτάζ μου δεν θα είναι ολοκληρωμένο αν δεν αναφέρω το εστιατόριο της ζυθοποιίας, το "The Rock" που πια δεν ανήκει στη ζυθοποιία (είναι εντελώς ξεχωριστή επιχείρηση), που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη ζυθοποιία και είναι πραγματικά χτισμένο επάνω σε βράχο (φωτ. 22 και 23).
Δεν κάνει για άτομα που υποφέρουν κλειστοφοβία. Έτσι σύμφωνα με τις στατιστικές, το εστιατόριο χάνει το 4,5-5% πιθανών επισκεπτών του, όπως λένε οι ιατρικές στατιστικές σχετικά με την κλειστοφοβία...
Αλλά πραγματικά είναι αντιπροσωπευτικό μέρος, ανοιχτό καθημερινά, εκτός Κυριακής από τις 2 μ.μ. έως τα μεσάνυχτα (φωτ. 24).
Εκεί μπορείτε να φάτε καλά και φυσικά μπορείτε να πιείτε μπύρα Klaster.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερα στην ιστοσελίδα: www.restauraceskala.cz...
Αν πάρουμε 3 μπύρες εκεί, πιθανώς το αίσθημα της κλεισούρας (κλειστοφοβία) να εξαφανιστεί, όπως ο ατμός στο μπρίκι.
Η περιοχή έχει «κάτι». Πολύ όμορφη για ταξιδάκια, ψάρεμα, ποδήλατο.
Το ποτάμι Jizera μας ακολουθεί σα φίδι... ένα μόνο μίλι από το ζυθοποιείο θα βρείτε το κάστρο Mnichovo Hradiště (φωτ. 25), αξίζει να το εξερευνήσετε.
Όσο περπατάτε στην περιοχή θα βρείτε μνημεία, από τον πόλεμο Πρώσων-Αυστριακών. Τη Μάχη Mnichovo Hradiště.
Ζητώ συγνώμη από τους Αυστριακούς, τους ανέφερα κι άλλη φορά σε αυτό το άρθρο... αλλά σας νίκησαν δύσκολα σε αυτή την μάχη. Έτσι είναι η ζωή. Κάποιες φορές κερδίζεις, κάποιες χάνεις. Σας πόνεσε ο ποπός σας σε αυτή τη μάχη. Θα σας δω στην περιοχή που βρίσκεται ο ποταμός Jizera. Καλώς ήλθατε!!!
Με φιλικούς χαιρετισμούς.
Δικός σας, Libor Vojáček, γνωστός και ως CzechBeerMan.
Teplice, Δημοκρατία της Τσεχίας
